Կավը ունի շատ հին պատմություն։Կավի ստեղծման պատմությունը սկսվում է աշխարհի արարման պահից։Լեգենդում պատմվում է,որ առաջին մարդուն`Ադամին,Աստված ստեղծել է կավից։Լինելով բավականին ճկուն՝կավը պլաստիկ կիրառություն ունի բազմաթիվ ասպարեզներում։
Կավ մեզ տալիս է բնությունը։Կան հատուկ բնակավայրեր,հանքեր,որտեղից կավը մշակվում և օգտագործվում է։Այդպիսի հանքավայրերից են Արտաշատը,Իջևանը,Վարդաշենը և այլն։Մինչ կավը օգտագործելը,այն անցնում է մշակման հատուկ փուլերով։
Կավերը առաջացել են դաշտային սփաթերի և գրանիտների քայքայման հետևանքով։Գրանիտները իրենցից ներկայացնում են ավազ։
Գոյություն ունեն կավերի մի քանի տեսակներ՝սպիտակ,կանաչ,կարմիր,կապույտ։Հայաստանում ամենատարածվածը կարմիր կավն է։Կարմիր կավի կարմիր գույնը պայմանավորված է բաղադրության մեջ երկաթի օքսիդի քանակով։
Կավերի կազմությունը,թրծման փուլերը
Կավերը ունեն միներալային կազմություն՝
- Մոնոտերմիկ միներալ
- Կաոլին
- Գալոազիտ
- Բենտոնիտ
- Մոնտմորիլոնիտ
Կավի թրծման փուլերը
Կավերը թրծվում են երկու անգամ։Առաջին թրծման ժամանակ կավը ամրանում է և թրծվում 900-920C ջերմաստիճանում։
Երկրորդ թրծումը արդեն կարծրացած կավըի բեկորի վրա ներկը ֆիքսելու համար թրծվում է 940-960C ջերմաստիճանում։Կարմիր կավի թրծման ջերմաստիճանը մինչև 1000C է։1000C-ից ավելիի դեպքում ենթարկվում է դեֆորմացիայի։
Կավերը առաջին թրծումից հետո նախշազարդվում,ներկվում են։Ներկերից են՝ջնարակները,աղերը,անգոբաները,որոնք տարբեր գույներ են ունենում։Կերամիկական իրերը ջնարակվում են ,որպեսզի առաջին հերթին՝ ջուր չթողնի,երկրորդը՝ լվանալու համար,երրորդը՝գեղեցիկ լինելու և գեղագիտական հաճույք պարգևելու համար։
Վերջում ուզում եմ ավելացնել,որ կավը ունի նաև բուժական հատկություններ։
Զառա Ոսկանյան 